Gezonde gemeente
Gezondheidsbeleid is in de eerste plaats een geïntegreerd en preventief beleid. Daarom plaatsen we gezondheid centraal bij elke beslissing die de gemeente neemt. Want preventie is de beste remedie en dat wil zeggen een gezonde omgeving en levenswijze.
Gezonde gemeente
Om een geslaagd gezondheidsbeleid te ontwikkelen besteedt Groen Affligem in het bijzonder aandacht aan:
- het uitwerken van een langetermijnvisie.
- de samenwerking met verschillende publieke en private partners.
- burgerparticipatie tijdens de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van het gezondheidsbeleid.
- interne en externe communicatie rond (preventieve) gezondheid.
- het vervullen van een voorbeeldfunctie in een aantal levensdomeinen zoals vrije tijd en werk
- voldoende bestuurskracht om beleidsmakers, -uitvoerders en -adviseurs te versterken bij het uitvoeren van een lokaal preventief gezondheidsbeleid
Daarbij kiest het voor vijf beleidsdomeinen met een grote impact op de gezondheid van al onze inwoners:
- Zorg- en welzijnsvoorzieningen
- Gezonde publieke ruimte
- Gezond wonen
- Gezondheid en veiligheid
- Gezond klimaat
Maar ook lokale economie, onderwijs, vrije tijd of mobiliteit zijn hierbij betrokken!
Een greep uit de concrete punten die Groen Affligem wil realiseren.
Zorg- en welzijnsvoorzieningen
Waarom besteedt Groen Affligem hieraan zoveel aandacht?
Enkele cijfers…
Amper 41% van de laagst opgeleide vrouwen in Vlaanderen neemt anticonceptie, tegenover 80% van de groep die hoger onderwijs volgden.
De helft van de Vlaamse gemeenten werkt maar 7 uur of minder per week aan preventie.
In 2013 erkende 33% van de Belgische bevolking van 15 jaar of ouder psychische problemen te ondervinden. Dat varieerde van zich gestresseerd voelen of verdrietig zijn tot echt gedeprimeerd zijn of niet kunnen slapen door te veel zorgen.
Welke acties stelt Groen Affligem voor?
Affligem zorgt voor een laagdrempelig onthaal. Zo vinden burgers sneller een antwoord op vragen over gezond leven en gezondheidsproblemen. Ze maken ook makkelijker kennis met het (boven)lokale aanbod van preventieve zorg- en welzijnsdiensten en worden gerichter doorverwezen. Een telefonisch of digitaal contactpunt verlaagt de drempel en vergroot de bereikbaarheid.
Groen Affligem wil op de gemeentelijke website en in het gemeentelijk infoblad ‘Gespot’ een rubriek met meer informatie over de Druglijn, Tele-Onthaal, de Zelfmoordlijn, de Holebifoon, de Kinderen- en Jongerentelefoon, het Antigifcentrum, enz. Bovendien vraagt het Affligem om met gepersonaliseerd advies tot een gezondere levensstijl vooral in te zetten op kwetsbare groepen. De gemeente sensibiliseert liefst ook kwetsbare (groot)ouders via de jeugddienst om een gezonde en actieve leefstijl aan te houden tijdens alle leeftijdsfasen van hun (klein)kinderen.
Daarvoor is nood aan een lokale gezondheids- en welzijnsraad met burgers en professionals. Zo kan Affligem lokale gezondheidsnoden en behoeften snel ontdekken en er op inspelen.
De sociale dienst en gezondheidsdienst in Affligem moeten met de nodige deskundigheid alle gemeentelijke initiatieven toetsen op toegankelijkheid van (preventieve) zorg- en welzijnsvoorzieningen. Voor Groen Affligem is daarom een versterking nodig van de gemeentelijke gezondheids- en welzijnsdienst. Zo verhogen de mogelijkheden voor gezondheidsbevordering en ziektepreventie. Bijkomend (inter)gemeentelijk personeel is alvast een hulp! De gemeentelijke verantwoordelijke organiseert daarom extra interne vormingen over gezonde voeding, suïcidepreventie, vroeg-interventie bij drugsproblemen en valpreventie. Daarbij is oog voor de vragen en noden van etnisch culturele minderheden.
Affligem organiseert op regelmatige tijdstippen lokaal overleg met alle professionele zorgverstrekkers zoals huisartsen, verple(e)g(st)ers,… en zorg- en welzijnsdiensten. Door een betere samenwerking en afstemming ontstaat een samenhangend lokaal sociaal beleid met aandacht voor gezondheid. Bovendien zet onze gemeente gezondheidsprojecten op poten in woonzorgcentra. Zo versterkt ze solidariteit tussen de verschillende generaties. Tegelijk is ook meer aandacht voor de gezondheidsvaardigheden van inwoners met zorgnoden. Zij kunnen hierdoor zelfstandig en bewuster voor gezondheid kiezen.
Voor Groen Affligem versterkt onze gemeente in elk geval de deskundigheid van de sociale dienst. Die moet naast financiële en materiële noden ook meer oog hebben voor preventieve gezondheid in de maatschappelijke dienstverlening.
Gezonde publieke ruimte
Waarom is de publieke ruimte zo belangrijk voor Groen Affligem?
Opnieuw een greep uit sprekende cijfers!
Met een goed ingerichte publieke ruimte bewegen mensen 161% meer.
Wie vooral de auto gebruikt, weegt gemiddeld 4 kg meer dan wie meestal fietst. Een goed ingerichte publieke ruimte stimuleert mensen om vaker de fiets te nemen.
Met optimale stratenverbindingen en het mengen van wonen, winkelen, spelen en werken stappen volwassenen zowat 80 minuten per week meer.
44% van de gemeenten heeft de afgelopen 3 jaar ingezet op volkstuinen. Daar is Affligem jammer genoeg niet bij… Nochtans is dit de beste stimulans niet alleen tot gezond eten, maar tegelijk tot sociale samenhang en geestelijke rust.
Er duikt intussen steeds meer bewijs op voor de positieve invloed van groene en natuurlijke omgevingen op het mentale welbevinden. Zo verbetert een wandeling van 10 minuten door een open bos de concentratie en zorgt groen in de omgeving ook voor minder criminaliteit. De natuur zorgt immers voor positieve emoties en vermindert stress aanzienlijk.
Welke acties koppelt Groen Affligem hieraan?
Affligem moet bij elke (her)inrichting van de publieke ruimte voldoende aandacht besteden aan groen, speelkansen voor kinderen, bewegen voor volwassenen, veiligheid en ontmoetingsgelegenheid voor iedereen. Dat is nog belangrijker in buurten en wijken met meer kwetsbare inwoners! Hierbij verdienen niet enkel de centraal gelegen pleinen de voorkeur. Vooral (dichtbevolkte) straten kunnen aangenamer door te investeren in spelelementen, outdoor fitnesstoestellen, rustbanken en picknicktafels.
Het bestuur maakt daarom voor iedereen fietsen en stappen makkelijkere keuzes dan autorijden. Daarvoor investeert het in degelijke wandel- en fietsinfrastructuur die aansluit op een veilig, comfortabel en efficiënt netwerk voor voetgangers en fietsers, ook mét elektrische fietsers. Hierbij spelen trage wegen een belangrijke rol! Affligem verbindt niet alleen sport-, ontmoetings- en speelplekken, maar ook de bibliotheek, scholen en het jeugdhuis. Het werkt de missing links tussen woonkernen en scholen weg zodat schoolkinderen zich veilig en gezond met de fiets of te voet kunnen verplaatsen.
Bovendien installeert de gemeente in elke woonwijk zone 30 en plaatst doordacht de nodige kwaliteitsvolle fietsenstallingen. Bewegwijzering op maat promoot zeker meer beweging. Ook het ondersteunen van collectief vervoer met zowel openbaar vervoer als nieuwe projecten zoals autodelen met de bijbehorende staanplaatsen en het uitlenen van (bak)fietsen is een must.
Bij de opstart van volkstuinen voorziet Affligem een opleiding rond gezond tuinieren zonder pesticiden Daarbij stimuleert de gemeente het verwerken van vergeten groenten en fruit. Volkstuinen bevorderen immers niet alleen de solidariteit tussen generaties en het geestelijk welbevinden, maar brengen lokale gezonde voeding ook dichter bij de bewoners. Ten slotte krijgt gezonde voeding in en rond de school een belangrijkere plaats op de agenda. Om dit alles uit te voeren, moet de gemeente niet alleen lokale handelaars laten samenwerken, maar ook de samenwerking tussen het Logo en de scholen verder stimuleren en ondersteunen. In elk geval voorziet Affligem in de publieke ruimtes hygiënische drinkwaterfonteintjes. Water drinken wordt meteen de makkelijkste en gezonde keuze!
Affligem stimuleert lokale initiatieven en ontmoedigt baanwinkels. Zo ontstaan nieuwe dorpskernen waarin wonen en winkelen opnieuw aantrekkelijk wordt. Hierbij betrekt het de lokale handelaars bijzonder nauw om dit project te laten slagen. Bovendien zet het in op de directe keten o.a. via boerenmarkten.
Ten slotte overtuigt de gemeente projectontwikkelaars om meer te investeren in een gezonde publieke ruimte en duurzame mobiliteit. Om efficiënt te onderhandelen, moeten de diensten ruimtelijke ordening, mobiliteit en gezondheid en welzijn worden versterkt!
Gezond wonen
Waarom vindt Groen Affligem gezond wonen een belangrijk thema?
Opnieuw enkele markante cijfers!
De Vlaming brengt 85% van zijn tijd binnenshuis door. Uit onderzoek blijkt de lucht in gebouwen vaak sterker vervuild dan de buitenlucht. Daarom moet ook Affligem haar burgers informeren over hoe ze het thuis best gezond houden.
68.000 kinderen worden er in Vlaanderen dagelijks blootgesteld aan tabaksrook in huis. De gezondheidsraad kan ouders bewust maken van de gevaren hiervan. Bedoeling is in elk geval dat ze niet meer in huis roken én steun krijgen bij het stoppen met roken.
In Vlaanderen verliezen we elk jaar ongeveer 11.200 gezonde levensjaren door slechte luchtkwaliteit in onze huizen of 1,5 maand van een volledig leven per persoon!
16% van de Belgen geeft toe zijn of haar woning niet dagelijks te verluchten.
Welke acties wenst Groen Affligem hiervoor te ondernemen?
Allereerst maakt de gemeente haar inwoners en eigen medewerkers bewust van ongezonde factoren in huis zoals passief roken, kwik, loden leidingen, vocht en schimmel, ongedierte, asbest en gevaarlijke chemische producten. Affligem zorgt ook zelf voor het goede voorbeeld wat een gezond binnenklimaat in de eigen gebouwen en de gebouwen in eigen beheer betreft. Het besteedt bij burenbemiddeling bovendien zowel aandacht aan lawaaihinder als aan geurhinder door slecht stoken.
De woondienst en de sociale dienst van de gemeente helpen inwoners met huizen van een slechte woningkwaliteit om die gezonder te maken. Ook aangeboden woningen screent Affligem op kwaliteit en tegelijk stimuleert het de verhuurders om een conformiteitsattest aan te vragen.
De gemeente werkt samen met het CAW (Centrum voor Algemeen Welzijn) aan woonbegeleiding voor daklozen en hulpbehoevenden. Verder voorziet ze een subsidiereglement voor kleine woningaanpassingen. Ze helpt ook bij groepsrenovaties en geeft senioren hierbij extra info over een valveilige woonomgeving, zodat ze langer kunnen thuis wonen. Zo krijgt iedereen de kans om te wonen in een gezond huis.
Affligem informeert over energiebesparing als belangrijke factor om een betere en gezondere woning te creëren. Groen Affligem dringt ook aan om de inwoners in dit verband passende uitleg te verlenen over het belang van groendaken en schaduwrijke tuinen. De gemeente ondersteunt best verder energieleningen en begeleidt de meest kwetsbare groepen om het wooncomfort op een aanvaardbaar niveau te brengen.
Collectief renoveren is een ‘hot item’. Veel lokale besturen en vzw’s begeleiden dergelijke renovatieprojecten. Daarom maakt Affligem werk van schaalvergroting. Het maakt renovatie zo betaalbaarder, ook voor kwetsbare groepen. Bovendien zet het in op meer deskundigheid en onderhandelingsvaardigheid bij haar personeel om projectontwikkelaars te overtuigen mee te investeren in energiezuinige en kwaliteitsvolle sociale woningen. Het bestuur past dus de stedenbouwkundige reglementen en subsidies aan om het mengen van wonen, werken, ontspannen, winkelen, … makkelijker te maken. Op die manier ontstaat een gezonde sociale mix met voldoende groen in de buurt bij elke nieuwe verkaveling en de reconversie van energiezuinige en kwaliteitsvolle (sociale) woningen.
Gezondheid en veiligheid
Waarom stelt Groen Affligem ook veiligheid centraal?
Laten we samen nog eens een aantal cijfers bekijken.
35% van alle 65-plussers valt minstens eenmaal per jaar. Dat aantal kan flink dalen door goede informatie en samenwerking met de thuiszorgdiensten, dienstencentra en woonzorgcentra.
In 2016 werden er 9.381 letselongevallen met fietsers gemeld, een stijging met 3% t.o.v. 2015.
1 op 3 vrouwen kreeg in 2014 te maken met seksuele intimidatie.
11.136 feiten wat alcohol betreft, registreerde de politie in 2015 in het Vlaams gewest. Hier gaat het zowel om openbare dronkenschap als overtredingen i.v.m. het sluitingsuur van horecazaken en het schenken van alcohol aan dronken personen.
Welke acties wil Groen Affligem hiervoor realiseren?
Voor Groen Affligem primeert een preventieve aanpak om onveiligheids-gevoelens, overlast en criminaliteit te laten dalen. Daarom voorziet Affligem een lichtplan op plaatsen met een verhoogd risico hierop. Bovendien zorgt het voor voldoende onderhoud van publieke plaatsen zodat o.a. sluikstorten moeilijker wordt.
Ook geluidsoverlast is een probleem. Jongeren krijgen bij elk concert in het jeugdhuis of in de open lucht oordopjes van de gemeentelijke jeugddienst.
Groen Affligem dringt er sterk op aan de algemene verkeersveiligheid in onze gemeente te verhogen. Dat kan door de gevaarlijke verkeerspunten duidelijk in kaart te brengen en ze systematisch aan te pakken. Bovendien voert de politie de controles op rijden onder invloed op en brengt de inwoners hiervan op de hoogte. Uiteindelijk voorziet Affligem een veilige fietsinfrastructuur met de bijbehorende fietsstallingen en stimuleert het alle fietsers om fietshesjes te dragen. Aan de schoolkinderen schenkt de gemeente fietshesjes.
Een gezond klimaat
Waarom stelt Groen Affligem het klimaat centraal in haar programma over gezondheid?
Omdat cijfers boekdelen kunnen spreken…
Tijdens een hittegolf zijn er ongeveer 13% meer overlijdens dan op gewone dagen.
De Europese Commissie schat dat er binnenkort jaarlijks ongeveer 2.700 extra overlijdens te wijten zullen zijn aan de klimaatverandering.
In België ondertekenden al 382 steden en gemeenten het burgemeestersconvenant waarmee zij willen aangeven effectief werk te maken van een meer klimaatvriendelijke gemeente. Affligem hoort daar NIET bij…
Welke acties wil Groen Affligem voor een gezond klimaat ondernemen?
Allereerst sensibiliseert het beleid van Affligem de bevolking over gezondheidsrisico’s in verband met klimaat en natuur. Daarbij werkt het een preventieplan uit rond hitte, teken en het gebruik van pesticide.
Verder voorziet de gemeente een degelijk warmteactieplan. Zo krijgen alleenstaande ouderen extra aandacht op warme dagen door huisbezoeken of opbelacties. Daarnaast installeert én onderhoudt ze openbare drinkfonteintjes. Bovendien voorziet ze tijdens gemeentelijke evenementen voldoende schaduwzones. Uiteindelijk zorgt Affligem voor voldoende groene publieke ruimte rond elke (nieuwe) gemeentelijke voorziening.
Maar er is meer nodig! Natuurlijk stimuleert onze gemeente haar eigen medewerkers de fiets of het openbaar vervoer te gebruiken voor het werk. Zo zal autobeschikbaarheid makkelijker de norm worden boven autobezit. In dat kader subsidieert Affligem voorbehouden parkeerplaatsen met laadpalen of stimuleert zijn eigen inwoners zelfs tot elektrisch autodelen. Daarnaast kan het zijn CO2-uitstoot beperken door systematisch over te schakelen op LED-ificatie van de gemeentewegen, terwijl het die openbare verlichting ook op tijd dooft en dimt.
Groen Affligem dringt aan om private groene ruimten zoals bossen en parken op warme dagen voor het publiek toegankelijk te maken. Enkel zo vinden mensen zonder tuin ook verkoeling. Het wil verder een gemeentelijk periodiek overleg met middenveldorganisaties over de klimaatthematiek zodat specifieke maatregelen mogelijk worden om de gezondheid te bevorderen. Bovendien maakt Affligem zijn inwoners bewust hoe nadelig niet-doorlaatbare verhardingen zoals opritten en terrassen zijn. In deze klimaatoptie bouwt onze gemeente enkel nog energie-neutrale voorzieningen waardoor haar energiebehoefte en de CO2-uitstoot dalen.
Natuurlijk is duurzaamheid een must! Daarom geeft onze gemeente ook hier het voorbeeld met een duurzaam aankoopbeleid van lokale en gezonde producten met fairtrade koffie en sappen voor gemeentelijke recepties en evenementen, en van veilig en gezond geproduceerde materialen.
Op deze manier hoopt Groen Affligem dat onze gemeente, die natuurlijk toetreedt tot het burgemeestersconvenant, het klimaat ook op deze kleine schaal positief zal kunnen beïnvloeden. Onze gezondheid zal er wel bij varen!
Bronnen
- Brochure ‘Partij voor een gezonde gemeente’ i.s.m. VLESP, VRGT, Kom op tegen Kanker, Vlaams instituut Gezond Leven, Logo Zenneland
- www.partijgezondegemeente.be, gedownload op 25/05/2018